انواع بونسای

گیاه بونسای دارای زیبایی خاص خود است، در این مطلب شما را با انواع بونسای آشنا می کنیم.

انواع بونسای را به طرق مختلفی دسته بندی می کنند. در نوعی از دسته بندی، گیاه بونسای را از نظر اندازه به سه اندازه کوچک، متوسط و بزرگ طبقه بندی می کنند.

 بونسای اندازه کوچک یا مینیاتوری: بین ۱۵ الی۳۰ سانتی متر هستند.

نوع متوسط بونسای: بین ۳۰ الی ۸۰ سانتی متر بلندی دارد.

و بونسای های بزرگ تا دو متر رشد می کنند. این گونه بونسای ها معمولاً صد سال قدمت دارد.

نوع دیگر تقسیم بندی بونسای ها بر اساس شرایط نگهداری شان در خارج از خانه و یا در داخل خانه و آپارتمان است. در دسته بندی دیگر بونسای ها آنها را بر اساس ظاهرشان به 5 دسته طبقه بندی می کنند که شامل موارد زیر می شوند:

• بونسای قائم منظم
• بونسای قائم نامنظم
• بونسای آبشاری
• بونسای نیمه آبشاری
• بونسای اریب

آشنایی با معروف ترین انواع بونسای

در ادامه با تعدادی از انواع بونسای که محبوبیت بیشتری دارند، آشنا می شویم:

بونسای انگور

بونسای انگور رشد سریعی دارد و به سرعت به درختچه تبدیل می شود. گیاه بونسای انگور در روز بین 8 تا 10 ساعت نور خورشید کامل و غیر مستقیم احتیاج دارد.

این گیاه نسبت به سرمای زیاد حساس است و حداقل دمایی که می تواند تحمل کند13در جه سانتیگراد است . در فصل زمستان بهتر است که روی آن را با کیسه نایلون بپوشانید. طرز آب دادن گل بونسای انگور به این صورت است به آرامی آب دپو شده را در پایین گیاه به آن بدهید. بهترین فصل کوددهی گلبونسای انگور در بهار و هر دو هفته یکبار با کود 20-20-20 می باشد. در فصل خواب این بنسای که در زمستان می باشد، کود دهی را قطع کنید. هرس این نوع بن سای باید به طور منظم انجام گردد.

بونسای شفلرا

 بونسای شفلرا گیاهی است که نام دیگر آن گیاه چتر است. بن سای شفلرا دارای برگ های ریز مینیاتوری، سبز و گوشتی با فرم چتر مانند و دارای تاج پری است. آبیاری زیاد برای این گیاه خوب نیست.

طرز آبیاری بن سای شفلرا بدین صورت است، زمانی که سطح خاک تا عمق 0.5 سانتیمتری خشک گردید، آن را آبیاری نمایید. این گیاه به 6 الی 8 ساعت نور غیرمستقیم خورشید احتیاج دارد و بهترین دما برای رشد آن بین 13 تا 27 درجه سانتیگراد است. برای هرس کردن گیاه بن سای شلفرا برگها را از انتهای چسبیده به ساقه جدا کنید.

بونسای انجیر

بونسای انجیر یکی دیگر از انواع بنسای است که مانند درخت آن دارای ظاهری زیبا و جذاب است. برگ های این بن سای زیبا دارای رنگ سبز روشن با چند لوب است. بن سای انجیر در فضای باز نگهداری می شود و نسبت به سرمای زیاد حساس است و در سرمای زیاد آن را باید با نایلون بپوشانید.

حداقل دمایی که بن سای انجیر میتواند تحمل کند، 15 درجه سانتیگراد است. برای آبیاری بونسای انجیر، صبر کنید که سطح خاک کاملاً خشک شود و سپس آنرا آبیاری کنید. این گیاه به نور کامل و مستقیم خورشید احتیاج دارد.

بونسای جنسینگ

بونسای جنسینگ یکی از زیباترین و لوکس ترین گیاهان آپارتمانی که به راحتی در منزل می توان آن را پرورش داد و از پیوند زدن فیکوس با جنسینگ ایجاد می شود. رشد ریشه و ساقه آن بسیار خوب است. بن سای جنسینگ به نور زیاد و غیرمستقیم حدود 6 الی 8 ساعت احتیاج دارد. نور عامل مهمی برای رشد و نگهداری این بن سای زیباست در صورت عدم فراهم شدن این میزان نور، می توانید از لامپ مخصوص رشد گیاه استفاده کنید.

بن سای جنسینگ به کم آبی مقاوم است. آبیاری بن سای را زمانی انجام دهید که سطح خاک تا عمق 0.5 الی 1 سانتیمتری آن خشک باشد. طریقه آب دادن به این بن سای در سال معمولاً به این شکل است که در بهار و تابستان هفته‌ای دو بار، در پاییز هفته‌ای یکبار و در زمستان هر دو هفته یکبار کافی است.

بن سای جنسینگ نسبت به سرما حساس است و بهترین دما برای نگهداری آن بین 16 تا 24 درجه سانتی گراد است.

بن سای افرا

بونسای افرا یکی از زیباترین انواع بن سای است و در طول سال برگ‌های آن نمی ریزد و نور شدید خورشید را به راحتی تحمل می کند. بهتر است که این گیاه را در نور غیرمستقیم خورشید به مدت 6 الی 8 ساعت قرار دهید.  این نوع بن سای رطوبت بالا را دوست دارد بنابراین از خشک شدن محیط قرارگیری بنسای افرا جلوگیری نمایید.

این مدل از انواع بنسای به خاکی اسیدی و مخلوطی از خاک هوموس، پیت ماس و مقداری کمپوست آلی، آکاداما و یا مخلوطی از خاکهای مناسب بن سای در بازار، نیازمند است. بهترین محل نگهداری بن سای در خانه در محیطی با دمای مناسب بین 18 تا 22 درجه سانتی گراد است. بنسای افرا نسبت به کم آبی حساس است و بهتر است برای آبیاری آن از آب جوشیده سرد استفاده شود و به آبیاری منظم نیازمند است.

بنسای شمشاد ( فیکوس)

 بنسای شمشاد یکی از انواع بنسای گرمسیری است که با نام های بن سای فیکوس، رتوزا نیز شناخته می شود. نور لازم جهت نگهداری بنسای شمشاد یا فیکوس، نور غیر مستقیم است و قرار دادن آن در مکانی نیمه سایه برای آن مناسب است. این گیاه در مقابل نور کم، مقاوم است. رطوبت لازم جهت نگهداری بونسای شمشاد بین 50 تا 70 درصد است.

بن سای شمشاد نیاز به آبیاری مناسب دارد.  بهترین زمان برای آبیاری این بنسای هنگامی است که بین دو آبیاری سطح خاک حتماً باید خشک باشد. بهترین دما برای نگهداری بن سای شمشاد بین ۱۶ الی ۲۷ درجه سانتی‌گراد است.

بونسای نارون

بونسای نارون نیمه خزان، دارای برگ های متناوب و معمولا با پایه های نامساوی به رنگ سبز تیره و براق است. شرایط نگهداری بنسای نارون، راحت و سازگار با محیط داخل و خارج خانه است و همین عامل باعث شده است که بن سای محبوب و جذابی برای بسیاری از افراد باشد. بن سای نارون آبیاری منظم و رطوبت بالا را دوست دارد.

خاک مناسب این نوع بنسای، باید مخلوطی از خاک های خیلی سنگین و یا مخلوط خاک هوموسی، پیت ماس و تورب باشد. خاک هایی با تخلخل بالا، به رشد این گیاه کمک می کنند.

بن سای نارون برای پرورش به محیطی پر نور و غیرمستقیم احتیاج دارد . اگر این گیاه در فضای باز قرار دارد بهتر است در محیطی سایه قرار داده شود.

بن سای کاج

بونسای کاج گیاهی است با برگ های سوزنی و همیشه سبز. متداولترین گونه ‌های کاج برای پرورش بن سای شامل کاج سفید ژاپنی، کاج قرمز ژاپنی، کاج موگو است. البته از انواع کاج در ایران برای تهیه بن سای نیز می توان استفاده کرد.

شرایط نگهداری از بن سای کاج زیاد مشکل نیست ولی بن سای کاج در آپارتمان قابل نگهداری است و بر خلاف گیاه کاج، رشد کندی دارد.

نور مناسب بن سای کاج، نور غیرمستقیم و کامل است و به روزی 6 الی 8 ساعت نور احتیاج دارد. از مزایای این نوع بن سای این است که می توانید آن درسایه نیز نگهداری کنید. ولی توصیه می شود برای نگهداری بهتر گیاه، نور غیرمستقیم را از آن دریغ نکنید. معمولاً این گیاه به سمت نور می چرخد بهتر است هر دو ماه یکبار آن را بچرخانید و یا از لامپ مخصوص رشد گیاه استفاده کنید و به طور قایم بالای گلدان بونسای تان قرار دهید.

بهترین خاک برای بن سای کاج، کمپوست سبکی است که می تواند مخلوطی از دو قسمت خاک و سه قسمت برگ پوسیده باشد. از طرفی خاک بهتر است۵۰% آکادما یا پوکه صنعتی، ۱۰% پیت ماس و ۴۰% ماسه یا سنگ ریزه داشته باشد. بهتر است گلدان و خاک بن سای کاج را هر 2 تا 5 سال یکبار عوض شود. البته بسته به جوان یا مسن بودن گیاه و میزان رشد بن سای، زمان تعویض خاک متفاوت است. بهترین زمان برای تعویض خاک بن سای کاج، در ابتدای بهار یا انتهای پاییز است.

بن سای کاج ‌ها نیازی به آبیاری زیاد ندارند و با حداقل رطوبت خاک به خوبی رشد می‌کنند. در تابستان هفته ‌ای دو بار و در زمستان هر هفت تا ده روز یکبار به آن آب بدهید. البته بهتر است خاک همیشه مرطوب باشد و از آب سرد جوشیده برای آبیاری استفاده کنید.

بونسای کراسولا یا خرفه

یکی دیگر از انواع بنسای بن سای کراسولا است که یکی از زیباترین درختچه های مینیاتوری است و طرفداران زیادی دارد. بن سای کراسولا نیاز به نور غیرمستقیم دارد و البته می تواند در محیط های کم ‌نور نیز بماند. این بن سای نور زیاد و غیر مستقیم را ترجیح می دهد. نور مستقیم خورشید ممکن است به گیاه آسیب برساند. تغییر ناگهانی مکان قرارگیری گیاه، موجب ریزش برگهای زیبای خرفه می شود. برای بن سای کراسولا انواع خاک ها را می توان استفاده کرد، اما بهتر است ترکیبی از خاک باغچه، ماسه، کود و مقداری خاک برگ استفاده کرد.

آب مورد نیاز برای بونسای کراسولا در حد متوسط است و  بهتر است سطح خاک همیشه مرطوب باشد. این نوع بنسای معمولاً به هفته ای دو بار آبیاری نیاز دارد.

بونسای انار

انار علاوه بر اینکه یکی از میوه های محبوب است، درخت آن یکی از زیباترین درختها است. گل های آن، مانند شیپورهایی قرمز چسبیده به شاخه ها می باشد و هنگامی که میوه انار نیز تشکیل می شود باز هم این درخت، منظره ای زیبا را ایجاد می نماید.

 زیبایی بی نظیر بونسای انار در خانه بسیار چشمگیر است. از تفاوت های اصلی بونسای انار و درخت انار می توان به این موضوع پرداخت که بونسای انار مانند درختچه و درخت انار شکوفه و میوه زیادی نخواهد داد و همینطور به دلیل اینکه بونسای انار در داخل خانه نگهداری می شود، برگهای آن زیاد نمی ریزد.

این نوع از بن سای نور کامل و غیرمستقیم را دوست دارد و بهتر است روزی 7 تا 9 ساعت نور را در اختیار گیاه قرار دهید و آن را پشت پنجره آفتابگیر قرار دهید. اگر امکان دسترسی به نور غیر مستقیم برای گیاه فراهم نیست، بهتر است از لامپ مخصوص رشد گیاه برای تأمین نور مورد نیاز بن سای زیبای انار استفاده کنید.  

جهت آبیاری مناسب بن سای انار، ابتدا دقت کنید که گلدان بن سای انار زهکشی خوبی داشته باشد. ریشه های این گیاه حساس بوده و نباید بن سای را بیش از اندازه آبیاری کنید. برنامه منظم برای آبیاری این بن سای داشته باشید، به طوریکه هرگاه سطح خاک خشک شد به گیاه آب بدهید. طریقه آب دادن به بنسای انار طوری باشد که آب روی ساقه و برگها نریزد.

یکی از نکات مهم در نگهداری بن سای انار این است که بعد از مشاهده اولین میوه انار در شاخه های بن سای، باید آبیاری را با دفعات و میزان بیشتری انجام شود. در زمان گل دهی و میوه دهی بهتر است میزان کود دهی را به هفته ای یکبار و از کود 20-20-20 استفاده کنید و بعد از آبیاری به گیاه کود بدهید. در سایر فصول کوددهی را ماهی یکبار انجام دهید.

بونسای ادنیوم

یکی از زیباترین انواع بنسای، بن سای ادنیوم است. به راحتی می توان از گیاه ادنیوم بن سای تهیه کرد و بن سای ادنیوم رشد خوبی دارد و با هرس کردن آن به طور مرتب می توان از بن سای زیبایتان لذت ببرید.

بونسای ادنیوم ساقه های گوشتی و آبدار دارد و گل های زیبا و رنگی آن، زیبایی ادنیوم را چند برابر نموده است. تنه این بن سای پهن و قطور بوده و حالت خاصی دارد.

این نوع بن سای به آبیاری متوسطی احتیاج دارد. ابتدا بررسی کنید که سطح خاک تا عمق 0.5 سانتیمتری خشک باشد و سپس آن را آبیاری کنید و آب را طوری به گیاه بدهید که بر روی ساقه و شاخه های آن آب نریزد. معمولاً در تابستان 2 بار در هفته برای آبیاری ادنیوم کافی است و در زمستان ده روز الی دو هفته یکبار آن را آب دهید.

مناسبترین نور برای بن سای ادنیوم، نور غیرمستقیم و کامل است. و روزانه بین 6 الی 8 ساعت در معرض نور غیرمستقیم خورشید قرار دهید.

بونسای گل کاغذی

گیاه گل کاغذی، گیاهی رونده است و رشد خوبی دارد و به راحتی می توان از آن بن سای پرورش داد. بونسای گل کاغذی دارای گل های بسیار زیبایی است و رنگ های آن معمولاً  قرمز، بنفش، نارنجی، زرد و سفید است.

گل بن سای اغلب در فصل زمستان و اوایل بهار به گلدهی می نشیند، البته برخی از گونه های گل کاغذی در بل سال گل می دهد. بن سای گل کاغذی با گلهای زیبایش، زیبایی منحصر به فردی دارد.

این نوع بن سای به سرما حساسیت زیادی دارد و بهتر است در دمای 15 تا 26 درجه سانتیگراد نگهداری شود. در دمای پایین تر از این دما، برگهای بن سای کاغذی می ریزد و در نهایت با سرمای بیشتر، گیاه خشک می شود. این گیاه به رطوبت متوسطی احتیاج دارد و همانطور که گفته شد بهتر است رطوبت آن را با روشی مانند جزیره تأمین نمایید. این نوع بونسای نور کامل و غیرمستقیم خورشید را دوست دارد.

جهت آبیاری گل بونسای گل کاغذی، ابتدا مراقب باشید سطح خاک خشک باشد و سپس آبیاری را از قسمت پایین و روی خاک انجام دهید. بهتر است با نزدیک شدن به فصل بهار، میزان و دفعات آبیاری را بیشتر کنید.

بونسای افرا قرمز

بونسای افرای قرمز (سرخ) یکی دیگر از انواع بنسای بوده و همانطور که از اسمش پیدا است، برگ هایی به رنگ قرمز داشته و زیبایی بسیار خاصی دارد. خاک مناسب برای بونسای افرا قرمز، خاک ترکیبی از خاک هوموس و کمپوست بوده و به اندازه یک دهم خاک برگ گیاهان پوسیده دیگر گیاهان است. این گیاه نسبت به سرما حساس است و بهترین دما برای نگهداری این بن سای بین 15 تا 22 درجه سانتیگراد است.

برای تقویت بهتر است با کود 20-20-20، هر 3 هفته یکبار گیاه را تغذیه و تقویت کنید تا برگ های بونسای دچار شکنندگی و خشکی نشوند.

بهتر است جهت آبیاری این گیاه، سطح خاک خشک شود و سپس آن را آبیاری کنید. ترجیحا از آب جوشیده سرد جهت آبیاری آن استفاده کنید.

این گیاه به نور غیرمستقیم و کامل خورشید نیاز دارد و بهتر است روزی 6 الی 8 ساعت در معرض نور خورشید قرار گیرد. بنسای افرای قرمز را به مدت کوتاه می توان در معرض نور مستقیم خورشید قرار داد . اما نور شدید  به برگ های بن سای افرا آسیب میزند.

بونسای بنجامین

 بن سای بنجامین Benjamin جز گیاهانی است که طرفداران زیادی دارد. ولی نگهداری این بونسای کمی مشکل است و دقت خاصی لازم دارد. اگر شرایط نگهداری این بن سای به خوبی فراهم نشود، رنگ زیبا این بونسای که دو رنگ است کمرنگ می شود و به صورت تکرنگ در می آید.

بهترین خاک برای بن سای بنجامین، خاک کمپوست و کمی کوکوپیت یا پیت ماس است. بونسای بنجامین نسبت به سرما حساس است و در زمستان باید در داخل اتاق نگهداری شود. بهترین دما جهت نگهداری بونسای بنجامین باید بین 15 تا 24 درجه سانتیگراد باشد.

بن سای بنجامین نسبت به سایر انواع بونسای نیاز به نور بیشتری دارد، اما این گیاه تحمل نورمستقیم را نداشته و بهترین نور، نور غیرمستقیم بین 7 الی 9 ساعت در روز است. از آنجایی که نور برای این گیاه ضروری است در صورت عدم دسترسی به نور کافی بهتر است از نورهای مصنوعی برای این گیاه استفاده کنید.

آبیاری بن سای بنجامین بهتر است زمانی انجام شود که سطح خاک خشک باشد و از آنجایی که بن سای بنجامین نسبت به سرما حساس است آن را با آب سرد آبیاری نکنید و با آب ملایم و ولرم به آن آب بدهید.

بونسای بلوط

صدها گونه بلوط وجود دارد که بیشتر آنها برای بن سای مناسب نیستند. تنها گونه هایی از بلوط که دارای دو خصوصیت، تنه های پهن و قطور و پوست های ضخیم هستند برای تهیه بن سای مناسب هستند.

بونسای بلوط نیاز به نور مستقیم و کامل خورشید دارد. در مناطق گرم و خشک، نباید در معرض نور آفتاب بعد از ظهر باشند و بهتر است در نیمه سایه قرار گیرد.

 برای آبیاری بن سای بنجامین بهتر است خاک کمی مرطوب باشد و هرگز خشک نشود. این گیاه رشد خوبی دارد و اوایل بهار بهترین زمان برای هرس بن سای بلوط است. برای هرس بن سای بلوط ساقه های اضافی آن را قطع کنید.

بونسای بامبو

بامبو دارای برگ های جوان زیبایی به رنگ سبز است. بن سای بامبو تفاوت خاصی از نظر شکل ظاهری با انواع بونسای دارد.

بونسای بامبو به 5 الی 6 ساعت نور مستقیم احتیاج دارد. بهترین زمان برای آبیاری این بونسای هنگامی است که 2 سانتی متر از سطح خاک خشک شده باشد، اجازه ندهید خاک کاملا خشک شود.

بهتر است هر 1 الی 5 سال گلدان بونسای بامبو خود را تعویض کنید.

بن سای به ژاپنی

بن سای به ژاپنی به ( گل دهنده) هم معروف است و گیاهی است پرساقه و خاردار که در طول سال برگهای آن می ریزد. بونسای به ژاپنی در اواخر اسفند گل های نارنجی متمایل به قرمز می دهد.

بن سای به ژاپنی سازگاری خوبی با محیط بیرون و داخل خانه دارد و آن را می‌توان در آفتاب شدید، نیمه آفتاب و نیم سایه نگهداری کرد.

جهت آبیاری این نوع بونسای باید به این نکته دقت کرد که وقتی گیاه جوان است به آبیاری منظم نیازمند است. آبیاری منظم رشد آن را بهتر می کند. گیاه چند ساله، با محیط سازگار است و می تواند خشکی را تحمل کند. آبیاری را در زمستان کاهش دهید، ولی مراقب باشید که خاک به طور کامل خشک شود و سپس آبیاری کنید. در مواقعی که هوا داغ و خشک است، بن سای ژاپنی را آبیاری عمیق کنید.

بن سای بید

شاخه های آویزان بید با قوس های رو به پایین بسیار زیبا است. بن سای بید ترجیح می دهد تا در فضای باز باشد. گیاهی مقاوم است و شرایط نگهداری این بونسای بسیار راحت است و به راحتی خراب نمی شود. اما آبیاری بیش از اندازه به بن سای بید، می تواند گیاه را نابود کند ولی سطح خاک نیز نباید خشک باشد.

بن سای زیبای بید باید به طور منظم هرس شود و هرس آن شامل بریدن برگ و شاخه های آن است . هرس کردن منظم بید سبب می شود که رشد گیاه سریع تر شود.

بونسای آزالیا

بونسای آزالیا دارای رنگهای مختلف است. این بونسای معمولاً در بیرون از خانه و در تراس نگهداری می شود و بهترین مکان برای آن، مکانی نیمه سایه است.

آبیاری این بونسای باید به دقت و به طور منظم انجام شود. اگر خاک خشک باشد، گل ها پژمرده می شوند. آب باران نیز برای آزالیا بسیار مفید است. اما به دلیل عدم دسترسی از آب سرد جوشیده استفاده کنید. آبیاری زیاد برگ ها را زرد می کند.